Artrose

Artrose (‘slijtage’) is een aandoening van het kraakbeen in het gewricht. Het kraakbeen bekleedt de botuiteinden in het gewricht. De term ‘slijtage’ is niet helemaal juist. Het kraakbeen is wel veranderd, maar niet versleten.

WAT ZIJN DE KLACHTEN?

Bij artrose kunt u last hebben van pijn en stijfheid in het gewricht, meestal in de heup(en), de knie(ën), aan de basis van de duim of aan de eindkootjes van de vingers. Meestal blijft artrose beperkt tot één of enkele gewrichten. De klachten zijn het ergst na een periode van rust en verminderen na een tijdje bewegen. Veel mensen met artrose hebben vooral ‘s ochtends klachten, de eerste tien minuten na het opstaan.

HOE ONTSTAAT ARTROSE?

Hoe artrose ontstaat, is niet precies bekend. Duidelijk is wel dat het vaker voorkomt bij ouderen, bij vrouwen, bij overgewicht, en in beroepen waarbij de gewrichten sterk worden belast. Waarschijnlijk speelt aanleg ook een rol. Soms kan beschadiging van een gewricht door een ongeval aanleiding zijn voor het ontstaan van artrose.

HOE WORDT HET AANGETOOND?

ArtroArtrose kan men meestal aan de klachten herkennen. Röntgenfoto’s zijn zelden nodig. Artrose is op een foto niet altijd te zien. We weten dat mensen waar bij toeval artrose op een foto wordt ontdekt helemaal geen klachten hoeven te hebben. Als er dus artrose op de foto te zien is, weten we nog niet zeker of daar uw klachten van komen.

ADVIEZEN

Beweging is belangrijk om de klachten te verminderen. Ook kunt u daarmee het terugkomen of verergeren van de klachten helpen voorkómen. Een gewricht waaromheen geoefende spieren zitten, kan meer verdragen en doet minder pijn. Overdrijf het oefenen niet. Overbelasting moet u voorkómen.

Wanneer u veel pijn heeft, kunt u het gewricht tijdelijk enigszins ontzien. Zorg er in zo’n rustperiode voor dat u het gevoelige gewricht regelmatig beweegt. Het aanbrengen van koude of warme kompressen kan soms wat verlichting geven. Zodra het iets beter gaat, moet u proberen uw dagelijkse bezigheden weer op te pakken. Bij artrose van de heup of knie kan een wandelstok uitkomst bieden. Bij overgewicht helpt afvallen de heup- en kniegewrichten te ontlasten. Soms kan het nodig zijn van hobby of beroep te veranderen om het pijnlijke gewricht te ontlasten.

MEDICIJNEN

Medicijnen kunnen artrose niet genezen, maar wel de pijn verminderen. Als pijnstiller kunt u paracetamol gebruiken, bijvoorbeeld als u door de pijn niet goed kunt bewegen of slapen. Als de pijn steeds terugkomt, kunt u dit voorkómen door de pijnstiller met een vaste regelmaat in te nemen. Neem zo nodig twee paracetamol om de vijf uur (maximaal vier keer per etmaal). Als dat onvoldoende helpt, kunt u een andere pijnstiller proberen, zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen. Deze laatste drie middelen noemen we NSAID’s. Ze kunnen als bijwerking maagklachten geven. Mensen die een verhoogde kans hebben op maagklachten, krijgen daarom een ander middel of een extra medicijn voorgeschreven om de maag te beschermen. NSAID’s kunnen de werking van andere medicijnen beïnvloeden. Mensen met hart-, vaat- en nierproblemen en mensen boven de 70 jaar moeten extra voorzichtig zijn met het gebruik van NSAID’s.

FYSIOTHERAPIE

Als het lastig wordt bepaalde bewegingen uit te voeren, kan fysiotherapie helpen. Oefeningen voor de spieren rond het pijnlijke of stijve gewricht kunnen de klachten verminderen. De fysiotherapeut leert u oefeningen die u ook thuis kunt doen.

HOE GAAT HET VERDER?

Hoe artrose verloopt verschilt per persoon. De klachten kunnen vanzelf overgaan en wegblijven, of af en toe terugkomen. Hardnekkige klachten kunnen na enkele weken nog verminderen. Als de klachten lang aanhouden of verergeren, kan een gewrichtsinjectie met een ontstekingremmer soms helpen. Een operatie is zelden nodig. Dit wordt pas overwogen als bewegen van het gewricht ernstige problemen geeft of wanneer u ‘s nachts veel pijn blijft houden.